“Filmmaken moet compleet anders”
Ben je een filmmaker met een beperkt budget die naar een duurzamere werkwijze wil? Je bent niet de enige. De filmindustrie staat voor een enorme uitdaging. Gelukkig bestaan er mensen zoals Noortje Post, projectmanager voor Film For Future. Ze maakte een database met de beste tips om je filmset groener te maken. Wij spraken haar.
Veel filmprofessionals recyclen al, gebruiken herbruikbare waterflessen en reizen met het openbaar vervoer. Maar als het gaat om het leven op de filmset, zijn er vaak niet genoeg middelen beschikbaar om zulke duurzame keuzes te kunnen maken. Waarom is dat zo? En hoe veranderen we dat, niet alleen voor grootschalige producties maar ook voor low-budget filmmakers?
Als gloednieuw collectief heeft Film For Future de Nederlandse filmindustrie veroverd. Veel bekende, Nederlandse acteurs bonden zich al aan hun merk en ze wonnen dit jaar de CFAP-Award. De industrie kon niet meer om hen heen. Opgericht door filmproducenten Iris Otten en Laurette Schilling, is de belangrijkste missie van dit collectief om filmmakers en producenten de juiste tools en informatie te geven om filmsets duurzamer te maken. Gemotiveerd door hun zorgen over de klimaatcrisis, geloven ze dat er in elk aspect van filmmaken, van productie tot leveranciers en van digitale apps tot gedragsverandering, vele manieren zijn om films op een duurzamere manier te maken.
Noortje Post, projectmanager van Film For Future, heeft een database opgezet waar filmmakers gemakkelijk tips kunnen vinden om hun films groener te maken. Dit is haar advies.
De basis
Laten we eerst de voor de hand liggende dingen bespreken die je onmiddellijk kunt doen: gebruik zo min mogelijk wegwerpartikelen, laat crewleden geen onnodige reisbewegingen maken en zorg ervoor dat je afval groen verwerkt. “Om deze maatregelen volledig te kunnen uitvoeren, moet je verder gaan dan alleen ambitie. Je moet het doen,” zegt Noortje.
Goed begin is het halve werk: stel van tevoren duurzaamheidsdoelen
Bij duurzame filmproductie kan er veel gedaan worden in de voorbereidingsfase. “In veel (film)producties is het kader waarbinnen we werken een beetje verouderd.” Dus, hoe kan je bouwen aan een moderner, duurzamer kader voor je productie? “Je kan beginnen door doelen voor jezelf en je crew te stellen voordat je begint met filmen. Het opstellen van deze doelen geeft je een stabiel, nieuw kader waarbinnen je kan werken. En probeer een extra stap te zetten. Betrek bijvoorbeeld ook leveranciers en kijk of je elkaar kan helpen om je doelen te bereiken.”
Nieuwe doelen zoals deze hoeven niet duur te zijn. Zorg er gewoon voor dat ze realistisch en haalbaar zijn. En vergeet niet om het leuk te maken! Als je je afval op een duurzame manier kan verwerken en recyclen, wat bijvoorbeeld de uitstoot compenseert voor 5 uur filmen, kan je een papiertje op de gezamenlijke afvalbak plakken met de tekst ‘één volle bak staat gelijk aan 5 uur filmen’. Dit soort speelse initiatieven kan je crew motiveren om deze doelen daadwerkelijk te behalen.
Een goed voorbeeld? “Spreek van tevoren alvast af dat je je ecologische voetafdruk sowieso compenseert. Op deze manier compenseer je niet alleen je uitstoot – wat geweldig is – maar creëer je ook een financieel motief om de uitstoot laag te houden.”
Laten we hier wat dieper op ingaan. Het is heel handig om deze maatregel te nemen, omdat het elke actie daarna beïnvloedt. Hoe groter je ecologische voetafdruk, hoe hoger de kosten van je productie zullen zijn. Dit stimuleert ook je hele crew om bewuster om te gaan en op elkaar te letten bij bepaalde acties die van invloed zijn op je uitstoot. Het wordt dan een groepsdoel. Stel dat Mark bijvoorbeeld met zijn SUV naar de set rijdt, moet je door zijn onzuinige auto misschien bezuinigen op verlichting of harde schijven, simpelweg omdat er niet genoeg geld is. Als je team heeft ingestemd met het compenseren van je ecologische voetafdruk, is de drempel voor de crew lager om Mark erop aan te spreken. Reizen met de houdt de kosten dan lager. Want laten we eerlijk zijn: money talks, vooral als je een low-budget film maakt.
Doelen bereiken? Wijs een eco-manager aan
Doelen stellen is geweldig, maar hoe hou je die goede bedoelingen vol? Noortje weet precies hoe je ervoor kunt zorgen dat de verwachtingen worden nagekomen: “Huur een eco-manager in of wijs deze rol toe aan een van je crewleden. Dit is iemand die de duurzaamheidsdoelen toetst en erop aanstuurt dat die gehaald worden. Met zo iemand aan boord is er altijd iemand die je kan corrigeren of de crew erop kan wijzen als de duurzaamheidsdoelen niet gehaald worden. Dit werkt het beste als de eco-manager vanaf het eerste begin al betrokken is, zodat dit bemanningslid je kan helpen om de doelen op te stellen.”
“Maar maak duurzaamheid ook een van de belangrijkste onderwerpen tijdens je crewvergaderingen. Bespreek elke rol binnen de bemanning en hoe elke specifieke rol kan bijdragen aan een groenere productie.”
Invloed van een schrijver
Wat ook kan helpen in de voorbereidingsfase is door verhalen te schrijven die duurzamer zijn om te filmen. “Gebruik niet zeven of acht verschillende locaties, maar gebruik er in plaats daarvan twee of drie. Zo hoeven je crew en acteurs niet zoveel te reizen, wat een van de makkelijkste manieren is om de uitstoot van je producties te verminderen.”
Dit is iets heel pragmatisch dat je als schrijver kunt doen, maar je kan ook een andere impact hebben op de inhoud van je script. Noortje: “Dystopische films over klimaatverandering kunnen heel goed zijn in het aansnijden van een belangrijk onderwerp, maar ze kunnen ook demotiverend en uitputtend zijn om naar te kijken voor een publiek. Probeer in plaats daarvan hoopvolle verhalen te schrijven.”
Schrijvers of art-directors kunnen er ook voor kiezen om subtieler te zijn. Laat bijvoorbeeld duurzame handelingen zien die door personages in de film worden uitgevoerd, in plaats van dat personages er slechts over praten. “Schrijf een scène waarin een personage de trein neemt, iemand een vegetarische maaltijd eet of iemand ziet recyclen. Een goed voorbeeld waarbij dit werkte, was in de HBO-hitserie Succession. Hier zegt een bijrol in de vorm van oom Ewan Roy dat hij zijn hele erfenis aan Greenpeace wil schenken. Volgens een casestudy van Albert gingen kijkers massaal op het internet opzoeken hoe ze hetzelfde konden doen.”
Werk digitaal
Papier is een van de grootste vervuilers op filmsets. Scripts, productie-instructies, alles is op blaadjes geschreven. Dit is verspilling, omdat er veel (gratis) digitale apps zijn die hetzelfde doen en kunnen besparen op je papiergebruik. Maar er zijn ook andere slimme trucs die je kunnen helpen.
Een document ondertekenen? Ga niet printen, scannen en opnieuw printen, maar gebruik de preview-modus op je computer. Hiermee kan je je digitale handtekening eenvoudig aan een document toevoegen. Voor productiviteit en het vaststellen van een duidelijke workflow kan je gebruikmaken van Google Keep, Asana, Trello of Evernote, allemaal apps met een gratis optie. Notability en iAnnotate (niet gratis) zijn apps die zijn gemaakt om te tekenen op een touchscreen. Je kan ze gebruiken voor je plattegronden of storyboards. Schrijvers kunnen Scriptation op hun telefoon of tablet installeren. Dat is een app die een duidelijk overzicht geeft aan alle crewleden van de laatste aanpassingen en wijzigingen in het script. Deze app is vrij prijzig, namelijk $12,99 per maand. En last but not least: voor camera-rapporten kan je Zoelog gebruiken, een app die het gemakkelijk maakt om rapporten snel naar je gegevensbeheerder, editor of productie-assistent te sturen.
En hoewel software invloed een groot verschil kan maken, kan hergebruik van bepaalde hardware je absoluut ook helpen. Vooral de manier waarop we met harde schijven omgaan. Op veel producties worden deze vaak slechts één keer gebruikt, wat resulteert in uitstootafval en het gebruik van kostbare materialen. Het hergebruiken van harde schijven kan een absolute gamechanger zijn! Zorg ervoor dat je verzekering het dekt en je de schijven regelmatig reinigt om energieverspilling te voorkomen. Vergeet ook niet dat het gebruik van een digitale cloud voor de opslag van bestanden ook fysieke ruimte in beslag neemt en uitstoot veroorzaakt. Minimaliseer wat je op de cloud opslaat en stel een kortere vervaldatum in voor downloadbare bestanden.
Evalueer: vier je successen!
Het is essentieel voor de industrie dat productieteams samenkomen na afronding van een productie en praten over het productieproces. Noortje: “Vraag jezelf af: Hoe hebben we het gedaan? Hebben we de duurzaamheidsdoelen bereikt? Zo ja, geweldig, laten we onze successen vieren en delen met de wereld! Niet om erover op te scheppen, maar om andere filmprofessionals te inspireren en erover in te lichten. Zo niet, waarom niet? Hoe kunnen we de volgende keer verbeteren? Waar hadden we ons meer bewust van moeten zijn?”
Dit is slechts het topje van de ijsberg naar een groenere toekomst in filmmaken. Maar deze tips kunnen je nu al helpen als (low-budget) filmmaker om vooruit te komen en je filmset iets groener en milieubewuster te maken dan voorheen. En als we dat allemaal doen en bewuste keuzes en beslissingen maken, tillen we de hele industrie naar een hoger niveau. Bezoek de Film For Future database voor meer tips & tricks.
Wil je onze maandelijkse Industry Update ontvangen met allerlei artikelen met inzichten over de filmindustrie en onze eigen (branche)activiteiten? Meld je dan nu aan door op onderstaande knop te klikken.